Nhằm có định hướng tham mưu Thủ tướng Chính phủ về công tác đánh giá, công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật trong bối cảnh mới hiện nay thực hiện các chủ trương của Đảng về sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã, kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện; đẩy mạnh pháp chế xã hội chủ nghĩa, bảo đảm tối đa quyền con người, quyền công dân.

Sáng ngày 23/5/2025, Bộ Tư pháp tổ chức Tọa đàm “Định hướng triển khai công tác đánh giá, công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật” tại thành phố Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh. Chủ trì buổi tọa đàm là Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc cùng với sự tham gia của đại điện lãnh đạo Sở Tư pháp các tỉnh phía Nam.

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Ngọc phát biểu khai mạc Tọa đàm

Bà Tô Thị Thu Hà, Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý (Bộ Tư pháp) thông tin: ngày 22/7/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg quy định về xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật (Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg). Sau hơn 03 năm thực hiện, việc tổ chức đánh giá, công nhận xã, phường, thị trấn (cấp xã) đạt chuẩn tiếp cận pháp luật (CTCPL) đã được các địa phương triển khai đồng bộ, dần đi vào nền nếp. Kết quả đánh giá, công nhận trên cả nước đạt tỷ lệ cao: năm 2022 đạt 93.8%; năm 2024 đạt 96.9%.

Bà Tô Thị Thu Hà, Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật, Bộ Tư pháp trình bày báo cáo dẫn đề

Tuy nhiên, trong quá trình hướng dẫn, theo dõi, kiểm tra và tiến hành rà soát, đánh giá các văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh việc đánh giá, công nhận xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý nhận thấy một số quy định của Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg còn bất cập, hạn chế, không phù hợp với bối cảnh thực tiễn hiện nay. Tiêu chí đánh giá, xếp loại chính quyền cấp xã có một số nội dung trùng lắp với tiêu chí đánh giá xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật như: Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hành chính đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục, không có nội dung trái pháp luật; thực hiện tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ và nhân dân, hòa giải ở cơ sở; thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn; giải quyết kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo; tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính.

Tham gia phát biểu tham luận tại buổi tọa đàm, các đại biểu đại điện lãnh đạo Sở Tư pháp các tỉnh phía Nam chia sẽ: “Qua hơn 3 năm áp dụng vào thực tiễn, Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ đã góp phần cho chính quyền các cấp tại tỉnh Long An thuận lợi hơn trong thực hiện các trách nhiệm pháp lý của mình tại địa phương. Tuy nhiên, công tác xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật còn nhiều vướng mắc, bất cập. Trong đó, nhiều tiêu chí, chỉ tiêu của Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg trùng lắp với các tiêu chí đánh giá hiệu quả của của cấp xã; một số tiêu chí còn định tính, nên đánh giá còn hình thức; thời điểm đánh giá tiếp cận pháp luật được thực hiện vào năm vào đầu năm liền kề sau năm đánh giá nên không thể sử dụng kết quả đánh giá chuẩn tiếp cận pháp luật để làm căn cứ đánh giá, xét thi đua đối với chính quyền cấp xã, cũng như chưa có sự ràng buộc trách nhiệm để thúc đẩy cán bộ, công chức quan tâm thực hiện nhiệm vụ này. Công tác phối hợp giữa các công chức cấp xã được giao nhiệm vụ theo dõi, đánh giá, chấm điểm các tiêu chí, chỉ tiêu tiếp cận pháp luật còn hạn chế, còn tình trạng xem đây là nhiệm vụ của Công chức Tư pháp - Hộ tịch. Chưa có biện pháp xử lý đối với những đơn vị thực hiện không nghiêm túc các quy định về đánh giá, công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật”.

Các đại biểu đại diện Lãnh đạo Sở Tư pháp các tỉnh phía Nam phát biểu tham luận tại buổi tọa đàm

Phát biểu kết luận buổi tọa đàm, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc đã đánh giá cao những ý kiến bám sát vào nội dung của tọa đàm, đóng góp trách nhiệm, thẳng thắn, phản ánh được thực tiễn. Trước nhiều ý kiến đề nghị cần nghiên cứu xây dựng Quyết định mới thay thế Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg theo hướng xác định tiêu chí đánh giá chuẩn tiếp cận pháp luật của người dân; đồng thời xây dựng cơ chế đánh giá để bảo đảm tính toàn diện, khách quan, thực chất, phù hợp với Hiến pháp và các văn bản pháp luật mới ban hành và phù hợp với tình hình thực tế hiện nay.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc cho biết: “Thời gian tới, Bộ Tư pháp tiếp tục chủ động tham mưu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đẩy mạnh cải cách, hoàn thiện về thể chế theo tinh thần các Nghị quyết của trung ương vừa mới ban hành, trong đó ngoài yếu tố đổi mới tư duy trong xây dựng pháp luật còn phải rà soát những quy định của pháp luật đã ban hành trong thời gian qua. Nếu không còn phù hợp, không khả thi trên thực tiễn thì kịp thời sửa đổi, bổ sung, thay thế cho phù hợp, đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới”./.

Hoàng Việt - P.PBGDPL