Theo đó, Luật Cán bộ công chức 2025 có một số điểm mới đáng chú ý sau:
(1) Mở rộng thêm khái niệm “công chức trong tổ chức cơ yếu”
Theo khoản 2 Điều 1 Luật Cán bộ, công chức năm 2025 quy định như sau:
Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng vào vị trí việc làm trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, ở cấp tỉnh, ở cấp xã; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân, viên chức quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ phục vụ theo chế độ chuyên nghiệp, công nhân công an; trong tổ chức cơ yếu mà không phải là người làm công tác cơ yếu, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước.
Theo quy định cũ thì không có đề cập rõ về " tổ chức cơ yếu". Tuy nhiên, theo quy định mới của Luật Cán bộ, công chức năm 2025 có quy định công chức trong tổ chức cơ yếu mà không phải là người làm công tác cơ yếu.
(2) Cơ chế thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao và chính sách đối với người có tài năng trong hoạt động công vụ
Đây là một điểm mới nổi bật có trong Luật Cán bộ, công chức năm 2025 theo luật cũ thì không có quy định này. Theo đó, được quy định tại Điều 4 như sau:
- Nhà nước có cơ chế đặc biệt để thu hút chuyên gia, nhà khoa học, luật gia, luật sư giỏi, doanh nhân tiêu biểu, xuất sắc, sinh viên tốt nghiệp xuất sắc và nguồn nhân lực chất lượng cao khác vào làm việc trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội; chính sách trọng dụng, đãi ngộ xứng đáng đối với người có tài năng trong hoạt động công vụ phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
- Người có tài năng trong hoạt động công vụ là cán bộ, công chức có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt, có khát vọng cống hiến, phụng sự Tổ quốc và Nhân dân; có năng lực chuyên môn, kỹ năng vượt trội thể hiện qua giải quyết công việc; có tư duy đổi mới, năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung; đạt được những thành tích nổi bật trong hoạt động công vụ thể hiện bằng kết quả, sản phẩm cụ thể, mang lại giá trị, hiệu quả cao cho tổ chức, ngành, lĩnh vực trong phạm vi cả nước hoặc địa phương.
(3) Bỏ 2 hình thức kỷ luật đối với Công chức từ 01/7/2025
Theo Điều 36 Luật Cán bộ, công chức năm 2025 hình thức kỷ luật đối với công chức bao gồm:
- Khiển trách;
- Cảnh cáo;
- Cách chức, áp dụng đối với công chức lãnh đạo, quản lý;
- Buộc thôi việc.
Như vậy, từ ngày 01/7/2025 Luật Cán bộ, công chức năm 2025 chính thức có hiệu lực thì đã bỏ 2 hình thức kỷ luật đối với công chức là Hạ bậc lương và Giáng chức so với luật cũ, chỉ còn 4 hình thức kỷ luật đối với công chức.
(4) Quản lý theo vị trí việc làm
Theo khoản 3 Điều 23 Luật Cán bộ công chức năm 2025 quy định như sau:
Phân loại vị trí việc làm gồm 03 loại
- Vị trí việc làm lãnh đạo, quản lý;
- Vị trí việc làm chuyên môn, nghiệp vụ;
- Vị trí việc làm hỗ trợ, phục vụ.
Ngoài ra, căn cứ xác định vị trí việc làm như sau:
- Chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của cơ quan, tổ chức, đơn vị sử dụng công chức;
- Mức độ phức tạp, tính chất, đặc điểm của từng ngành, lĩnh vực; phạm vi, đối tượng phục vụ; quy trình quản lý chuyên môn, nghiệp vụ;
- Mức độ hiện đại hóa công sở, trang thiết bị, phương tiện làm việc; mức độ ứng dụng khoa học, công nghệ, chuyển đổi số.
(5) Bỏ quy định thi nâng ngạch bằng cơ chế bố trí vào vị trí việc làm
Theo Điều 44 Luật Cán bộ, công chức 2008 sửa đổi bởi khoản 8 Điều 1 Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức sửa đổi 2019 quy định:
- Việc nâng ngạch công chức phải căn cứ vào vị trí việc làm, phù hợp với cơ cấu ngạch công chức của cơ quan, tổ chức, đơn vị và được thực hiện thông qua thi nâng ngạch hoặc xét nâng ngạch.
- Công chức có đủ tiêu chuẩn, điều kiện để đảm nhận vị trí việc làm tương ứng với ngạch cao hơn thì được đăng ký dự thi nâng ngạch hoặc xét nâng ngạch.
- Công chức trúng tuyển kỳ thi nâng ngạch hoặc xét nâng ngạch được bổ nhiệm vào ngạch công chức cao hơn và được xem xét bố trí vào vị trí việc làm tương ứng.
Theo Điều 20 Luật Cán bộ, công chức năm 2025 quy định phương thức, thẩm quyền tuyển dụng công chức:
“4. Người được tuyển dụng được bố trí vào vị trí việc làm và xếp ngạch công chức tương ứng.”
Theo Điều 24 Luật Cán bộ, công chức năm 2025 quy định ngạch công chức và việc xếp ngạch công chức:
“2. Việc xếp ngạch công chức tương ứng với vị trí việc làm được thực hiện trong các trường hợp sau đây:
a) Người được tuyển dụng vào vị trí việc làm;
b) Công chức được bổ nhiệm chức vụ lãnh đạo, quản lý hoặc được bố trí vào vị trí việc làm mà vị trí việc làm đó được xếp ngạch công chức tương ứng khác với ngạch công chức đang giữ.”
Như vậy, theo quy định Luật Cán bộ, công chức năm 2025 đã bỏ quy định về thi nâng ngạch, mà thay vào đó sẽ bố trí vào vị trí việc làm. Ngoài ra, theo Điều 18 Luật Cán bộ, công chức năm 2025 quy định: Người được tuyển dụng phải đáp ứng ngay yêu cầu của vị trí việc làm cần tuyển.
(6) Quy định mới về hợp đồng thực hiện nhiệm vụ của công chức
Theo Điều 21 Luật Cán bộ, công chức năm 2025 quy định hợp đồng thực hiện nhiệm vụ của công chức:
- Căn cứ tính chất, yêu cầu nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức, đơn vị trong từng thời điểm và thực trạng, nhu cầu nguồn nhân lực và khả năng đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ được giao, cơ quan quản lý công chức quyết định:
+ Ký hợp đồng đối với chuyên gia, nhà khoa học, luật gia, luật sư giỏi, doanh nhân tiêu biểu, xuất sắc để thực hiện một hoặc một số nhiệm vụ của vị trí việc làm công chức lãnh đạo, quản lý;
+ Ký hợp đồng đối với nhân lực chất lượng cao quy định tại khoản 1 Điều 4 Luật Cán bộ công chức năm 2025 để thực hiện một hoặc một số nhiệm vụ chuyên môn, nghiệp vụ;
+ Ký hợp đồng dịch vụ để thực hiện công việc của cơ quan, tổ chức, đơn vị do chưa đáp ứng đủ nguồn nhân lực.
- Ngân sách nhà nước bảo đảm cho việc ký kết hợp đồng quy định tại Điều 21 Luật Cán bộ, công chức năm 2025 ngoài quỹ lương và ngoài kinh phí khoán chi hành chính.
Đây là quy định hoàn toàn mới của Luật Cán bộ, công chức năm 2025 mà luật cũ chưa quy định.
(7) Từ 01/01/2026 chính thức áp dụng quy định về đánh giá công chức theo quy định mới Luật Cán bộ, công chức năm 2025
Theo khoản 2 Điều 44 Luật Cán bộ công chức năm 2025 quy định: Quy định về đánh giá công chức tại Mục 3 Chương IV của Luật Cán bộ, công chức năm 2025 được thực hiện từ ngày 01 tháng 01 năm 2026.
(8) Xếp loại chất lượng công chức theo 4 mức mới
Theo Điều 26 Luật Cán bộ, công chức năm 2025 quy định xếp loại chất lượng như sau:
- Căn cứ vào kết quả theo dõi, đánh giá, công chức được xếp loại chất lượng hằng năm theo các mức sau:
+ Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ;
+ Hoàn thành tốt nhiệm vụ;
+ Hoàn thành nhiệm vụ;
+ Không hoàn thành nhiệm vụ.
- Kết quả xếp loại chất lượng phải được thông báo đến cá nhân công chức, công khai trong cơ quan, tổ chức, đơn vị và được lưu vào hồ sơ công chức.
(9) Phải hoàn thành xếp ngạch theo vị trí việc làm cho công chức cũ trước ngày 01/7/2027
Theo Điều 45 Luật Cán bộ, công chức năm 2025 quy định: Quy định chuyển tiếp
“2. Chậm nhất đến ngày 01 tháng 7 năm 2027, các Bộ, ngành, cơ quan trung ương, địa phương phải hoàn thành việc bố trí vào vị trí việc làm và xếp ngạch tương ứng với vị trí việc làm đối với công chức được tuyển dụng trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thuộc phạm vi quản lý theo quy định của Luật này.”
Như vậy, theo quy định, chậm nhất đến ngày 01 tháng 7 năm 2027, các Bộ, ngành, cơ quan trung ương, địa phương phải hoàn thành việc bố trí vào vị trí việc làm và xếp ngạch tương ứng với vị trí việc làm đối với công chức được tuyển dụng trước 01/7/2025, tức là ngày Luật Cán bộ, công chức năm 2025 có hiệu lực thi hành.
(10) Cán bộ công chức cấp xã cũ sẽ được chuyển sang chế độ mới theo Luật Cán bộ, công chức năm 2025 nếu đủ điều kiện
Theo khoản 1 Điều 45 Luật Cán bộ, công chức năm 2025 quy định:
Cán bộ, công chức cấp xã được bầu hoặc tuyển dụng trước ngày Luật Cán bộ công chức 2025 có hiệu lực thi hành nếu đáp ứng đủ tiêu chuẩn về trình độ đào tạo thì được chuyển thành cán bộ, công chức theo quy định của Luật Cán bộ, công chức 2025 và được bố trí công tác tại các cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc hệ thống chính trị tại cấp xã hình thành sau sắp xếp, thuộc biên chế của địa phương nơi công tác và thực hiện tinh giản biên chế trong thời hạn 05 năm theo quy định của Chính phủ và hướng dẫn của cấp có thẩm quyền./.
P.PBGDPL